Opknapbeurt Koningskerkje vordert gestaag: ‘Gouden weerhaan kers op de taart’

Het Koningskerkje aan de Spoorstraat 17 in Vierlingsbeek staat sinds half augustus in de steigers vanwege grootscheepse renovatiewerkzaamheden. Zowel aan de binnen- als de buitenkant van het rijksmonument, dat onder controle van de Monumentenwacht staat, wordt hard gewerkt om het gebouw toekomstbestendig te maken. Met de onderhoudsbeurt is naar verluidt een bedrag van ruim 160.000 euro gemoeid. “Maar gelukkig heb ik daar geen centje pijn aan”, zegt penningmeester Geert Verstegen van de stichting Koningskerkje, die het pand beheert, met een lach. “Voor het kerstconcert van het Groenings Koor op zaterdagavond 16 december moeten de werkzaamheden klaar zijn. Dat weet aannemer Cuppens & Zn, die gespecialiseerd is in dit soort monumentale renovaties, ook.”

Verstegen kent het gebouw op zijn duimpje en leidt onze verslaggever als een volleerd gids rond door een van de meest karakteristieke en historische gebouwen van Vierlingsbeek. Het neoclassicistische zaalkerkje uit 1843, een waterstaatskerk, deed tot 1997 dienst als kerkgebouw voor de Nederlandse hervormde gemeente van Boxmeer-Vierlingsbeek. Sindsdien worden in het gebouw allerlei culturele activiteiten gehouden, zoals concerten, kunstexposities en lezingen. Daarnaast wordt het ook gebruikt als trouwlocatie voor burgerlijke huwelijken, het registreren van partnerschappen en afscheidsdiensten. “Het Koningskerkje is een van de parels van ons dorp. Een prachtig gebouw, met een geweldige akoestiek, een unieke lichtinval en natuurlijk een interessante geschiedenis. Het is een van de blikvangers van het dorp. Ook voor toeristen, die als ze voorbij komen wandelen en zien dat de deuren openstaan geregeld toch even een nieuwsgierig kijkje komen nemen.”

Geert Verstegen met een stukadoor op een van de steigers. 

Terwijl een nieuwe regenbui dreigt, zijn de dakdekkers ijverig aan het werk met het vernieuwen van het dak. “Zowel aan de zuid- als aan de oostzijde komen nieuwe leien”, weet de penningsmeester. “Bovendien zijn de meeste raamkozijnen opnieuw geverfd en worden de muren en plafonds aan de binnenkant, waar nodig, opnieuw gevoegd, gestukt en ook geverfd. Tevens zijn meerdere balken in het dak vernieuwd. Ja, de renovatie was zeker hard nodig, ook voor de veiligheid van de bezoekers. Want je moet er niet aan denken dat er plotsklaps stukken plafond naar beneden zouden vallen. De muren en plafonds waren op een aantal plekken erg broos.”

Door weer en wind aan het werk op het dak met het vernieuwen van de leien. 

Dat de geplande werkzaamheden 2,5 jaar geleden niet begonnen, heeft meerdere redenen. De belangrijkste is, naast de gebruikelijke stroperige ambtelijke molen, de mogelijke aanwezigheid van vleermuizen. “Nadat in het gewelf op de vliering bij een inspectie een droge keutel van een vleermuis werd gevonden, is er onderzoek naar deze beschermde diersoort in het Koningskerkje gedaan. Zitten er kolonies? Dat bleek niet het geval, echt hard bewijs daarvoor is tenminste niet gevonden, maar het heeft de start van het werk wel maanden vertraagd. Er is zelfs ’s nachts onderzoek naar vleermuizen en vogels gedaan. Door het dichtmaken van meerdere gaten in het dak en het plaatsen van een achttal vleermuiskasten in de omgeving van het Koningskerkje, is dat probleem opgelost.”

Wat moet er nog geburen in de nok van het rijksmonument? 

Hij zegt het met eenvoudige woorden. Maar zo simpel als hij het vertelt, is het niet. Want om op de vliering van het Koningskerkje te komen, is een hele klus. “Daarvoor heb je twee losse trappen nodig en moet je geen hoogtevrees hebben en niet al te dik zijn, want je kunt er alleen maar komen door een luikje te openen en vervolgens door die smalle opening te klimmen”, zegt hij met een lach. “Voor het kunnen verrichten van de huidige werkzaamheden zijn steigerbouwers minstens vijf dagen bezig geweest. Zonder steigers kun je veel plekken in het gebouw  gewoon niet bereiken, laat staan de vliering. Daarvoor is vanwege de werkzaamheden tijdelijk een extra plankenvloer gecreëerd. Ook in de nok wordt momenteel druk gestukadoord. Tevens is er een vaste, veilige loopbrug op de vliering gemaakt.”

Het voormalige kerkgebouw ademt historie.  

Maar de kers op de taart is toch wel het in ere herstellen van de weerhaan en de pijnappel, de bol onder het torenkruis, boven op het torentje. “Die worden opnieuw verguld. Als kers op de taart van deze renovatie”, grijnst Verstegen. “Bijzonder is ook dat er in een steenfabriek 25 speciale, afgeronde profielstenen zijn gebakken voor het vullen van een aantal gaten in de muur onder de goot. Ja, het renoveren van een rijksmonument is een stuk ingewikkelder dan het renoveren van een normale woning. Het is echt maatwerk. Over een ruim een maand, als de werkzaamheden klaar zijn en we het gebouw hebben gepoetst, is iedereen weer van harte welkom in het ‘vernieuwde’ Koningskerkje. We zijn benieuwd naar de reacties.”

Een actueel kijkje in het Koningskerkje.