Werkgroepen: ‘De Peel kan niet open door stikstof’

De werkgroepen De Peel Zuidelijk Land van Cuijk, Behoud de Peel en Bezorgde paardenhouders, die tegen heropening van vliegbasis De Peel in Vredepeel zijn, maken na gedegen onderzoek duidelijk dat ‘stikstof een niet te nemen hindernis is voor heropening van De Peel.’ Dat staat haaks op de visie van Defensie-staatssecretaris Christophe van der Maat. Hij maakte woensdag 27 september in Venray duidelijk dat stikstof geen probleem is om de F-35 vanaf vliegbasis De Peel te laten vliegen. 

Door Henk Baltussen

“Heropening van De Peel heeft slechts beperkte invloed op de stikstofdepositie”, zei Van der Maat in september bij het Venrayse gemeentehuis. “Defensie kan dat zelf oplossen door intern maatregelen te treffen voor minder uitstoot.”

De werkgroepen stellen echter klip en klaar dat de stikstofberekeningen die Defensie door bureau HaskoningDHV liet uitvoeren niet kloppen. Ben Alders van de werkgroep Zuidelijk Land van Cuijk De Peel voerde de berekeningen uit. Waarom?  ”Als je je kwaad maakt over wat er staat te gebeuren, kun je veel boven tafel halen”, maakt Alders uit Overloon duidelijk. Via internet en archieven dook hij in rapporten, besluiten en gerechtelijke uitspraken. Over uitstoot van vliegtuigen zoals stikstof, geluidsbelasting, wetgeving en aanwijzingen van Defensie. En deed daarbij belangwekkende ontdekkingen. Alders: “De uitgangspunten die Haskoning hanteerde bij stikstofemissies en -deposities deugen niet. Het onderzoek berust op een vergelijking tussen een verkeerde referentiesituatie (uitgangssituatie red.) en het beoogde doel waar Defensie naartoe wil: vliegen vanaf De Peel met de F-35.” 

Defensie stelt dat dat niet zal leiden tot een grotere uitstoot van stikstof, dan in de referentiesituatie. Alders: “Daarvoor grijpt Defensie terug op een aanwijzing van De Peel uit 1960 tot militair vliegterrein. Maar vanaf de jaren zestig is nooit sprake geweest van een stationering van een squadron F-16’s die daar het gehele jaar gestaan zou hebben. De zogenaamde ‘indicatieve’ geluidsruimte uit 1978, is echter wel gebaseerd op stationering van een squadron F-16’s. Die geluidsruimte is nooit wettelijk vastgelegd en heeft daardoor weinig waarde.

In 1985 en 2001 kreeg De Peel wel een aanwijzing van Defensie als reservebasis, maar dat is niet hetzelfde als een jaarstationering van een squadron F-16’s. Als reservebasis werd De Peel hoogstens enkele maanden per jaar gebruikt. Vanaf 1993 mocht niet meer met jachtvliegtuigen vanaf het vliegveld bij Vredepeel worden gevlogen.”

Haskoning gaat er desondanks wel van uit dat aan een jaarstationering met F-16’s ook een stikstofruimte is gekoppeld. Ook dat klopt dus niet, zegt Alders. “Van die uitgangssituatie mag je niet uitgaan, omdat de F-16’s hoogstens voor korte duur vanaf De Peel vlogen. Op grond van uitspraken van de Raad van State in 1998 en 2008 staat vast dat de geluidsruimte inderdaad nauwelijks betekenis heeft. In het kader van de Wet Luchtvaart bestaat de geluidsruimte volgens de Raad van State niet. Laat staan dat je daar een stikstofruimte aan zou kunnen koppelen.”

De conclusie van Alders en de werkgroepen met het oog op heropening van De Peel is helder: er is geen zogenaamde ‘referentiesituatie’ in het verleden waarmee gerekend kan worden, er bestaat wettelijk gezien geen geluidsruimte om te vliegen. Omdat er geen geluidsruimte is kan er ook geen stikstofruimte aan worden verbonden en stationering van F-35’s leidt dus tot forse stikstofemissie. Dat betekent volgens Alders en de werkgroep een onbedwingbaar obstakel voor heropening van De Peel, zodat Defensie nooit een vergunning (ofwel een positief Luchthavenbesluit) voor de basis bij Vredepeel kan verwerven. 

De werkgroepen laten weten niet tegen Defensie te zijn en onderkennen de noodzaak van oefenen. Maar de regio is al overbelast met de luchthavens Weeze, Eindhoven en Volkel stelt Alders, ook namens de werkgroepen: “In dit relatief kleine, dichtbevolkte gebied met kwetsbare natuur gaat het daarom te ver nog een vliegbasis te openen met F-35’s. Er moeten betere alternatieven te vinden zijn in NAVO-verband.”

Los van het effect van stikstof en fijnstof voor mens en natuur is er ook de kwestie van geluidsbelasting. In landen als Amerika (FAA) en Noorwegen zijn ruime contouren bepaald voor het vliegen met de F-35 waarbinnen het ongezond is om te wonen. Ook voor de luchthaven Eindhoven is bestuurlijk vastgelegd dat geen nieuwbouw van woningen binnen een zeker gebied (20 Ke-contour) mag plaatsvinden. Die 20 Ke-contour is drie keer zo groot als de huidige geluidscontour om De Peel. Alders: “Leggen we de omtrek van die contour op De Peel dan vallen dorpen als Merselo, Vredepeel en Milheeze daarbinnen.”

In verband met het verstrijken de deadline kon de gemeente Venray niet tijdig antwoorden op vragen van deze krant over de bevindingen van de werkgroepen.

(Bron: nieuwsblad Peel en Maas Venray, donderdag 30 november 2023)